APARTMANLARDA KLİMA MOTORU NEREYE ASILMALIDIR?

Ülkemizde özellikle son yıllarda klima kullanımı rekor seviyeye ulaşmış olup yaz ve kışın kullanılan klimaların motorlarının monte edildikleri yerler sorun haline gelmiştir.

Yargıtay kararlarına göre klima motorlarının nereye monte edileceklerinin tespitinde izlenecek yok şu şekildedir;

1. Mimari projede belirlenen alanlar kullanılabilir,
2. Mimari projede bir açıklık yoksa yönetim planına göre hareket edilmelidir,
3. Yönetim planında bir açıklık yoksa balkon içlerine ve pencerelerin yanlarına konulmalıdır.

Özellikle yeni yapılan sitelerde mimari projelerde klima yerleri gösterilebileceği gibi müteahhit tarafından kliması takılı şekilde satılan dairelerde klima yerleri en baştan belirlenmiştir. Bu tür sitelerde bu yerler dışındaki alanlara klima motoru takılması hukuka aykırı olacaktır.

“Doğalgaz veya sıvı yakıtla çalışan şofben ve kombi ile elektrikle çalışan klima cihazları modern yaşamın vazgeçilmez, faydalı ve zorunlu ev aletlerindendir. Anataşınmazın onaylı mimari projesinde bu aletler için yer ayrılmadığı takdirde, bunların bağımsız bölümlerin hangi yerlerine konulacağı sorunu ile karşılaşılmaktadır. Bu tür uyuşmazlıkların çözümünde, Kat Mülkiyeti Yasası'nın yasaklayıcı hükümlerini aynen uygulamak sorunu herkesin kabul edebileceği biçimde çözmemekte, bazen de işi daha karmaşık ve içinden çıkılmaz bir hale getirmekte, memnuniyetsizliğe neden olmaktadır. Bulunacak çözüm yolu; kişilerin can güvenliğini tehlikeye düşürmemek, çağın sunduğu bu teknolojik olanaklardan tüm kat maliklerini yararlandırmak, bunun yanında da 634 sayılı Kat Mülkiyeti Yasası'nın 18. maddesinde değinildiği gibi bu cihazları kullananların doğruluk kurallarına uymasını sağlamak, diğer kat maliklerini rahatsız etmemek ve onların haklarını çiğnememek, yönetim planı hükümlerine de uymak olmalıdır. Bu ana İlkeler çerçevesinde; öncelikle apartmanın onaylı mimari projesinde kombi, şofben ve klima cihazları için belirlenmiş bir yer bulunup bulunmadığının araştırılması ve bu aletler için özel bir yer ile baca ve gider sistemi ile ilgili herhangi bir düzenleme yapılıp yapılmadığına bakılmalı, yer ayrılmamış ise bu takdirde anataşınmazın yönetim planında; kat maliklerinin bağımsız bölümlerinin balkon veya pencerelerine kombi, şofben ve klima cihazlarının konulmasının yasaklanıp yasaklanmadığı araştırılıp, yönetim planında böyle bir yasaklayıcı düzenleme bulunduğu takdirde mahkemece balkona veya pencereye konulmuş olan cihazların sökülüp kaldırılmasına karar verilmelidir. Bu aletler için yönetim planında bir yasaklama bulunmadığı takdirde balkonun iç kısmındaki duvarlara veya bağımsız bölümün pencerelerine monte edilmek, başka bağımsız bölümlere ve ortak alanlara su veya herhangi bir sıvı akıtmamak, zarar verecek ve tahammül sınırlarını aşacak boyutta koku, duman veya ses çıkarmamak koşuluyla buna izin verilmelidir.

Somut olaya gelince; anataşınmazın yönetim planında balkonlara kombi cihazı konulamayacağına dair bir yasaklama bulunmamaktadır. O halde mahkemece, olay yerinde bilirkişi aracılığıyla onaylı mimari proje de uygulanmak suretiyle keşif yapılarak mimari projede kombi için yer ayrılıp ayrılmadığının, ayrılmış İse şofbenin buraya konulup konulmadığının tespit edilmesi, projede özel bir yer gösterilmiş ve alet bu yere konulmamış ise halen bulunduğu yerden kaldırılarak tekniğine uygun şekilde projesindeki yerine yerleştirilmesi, projesinde herhangi bir şekilde kombi cihazı yeri yok ise bu takdirde kombi cihazının teknik özellikleri de irdelenerek davacının iddia ettiği gibi bacasında buhar yoğunlaşması oluşup oluşmayacağı ve bunun sonucu olarak çevreye rahatsızlık verecek miktarda su akıtıp akıtmadığının, su akıtması halinde bunun ne şekilde giderilebileceğinin, söz konusu suyun bağımsız bölümün kombi cihazının yerleştirildiği balkonun zemininde bulunması gereken atık su gideri hattına verilip verilemeyeceğinin saptanıp belirlenmesi, rahatsızlığı giderecek hiçbir çözüm yolu bulunamadığı takdirde kombi cihazının sökülerek kaldırılmasına karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi doğru görülmemiştir.” (T.C. Yargıtay 18. Hukuk Dairesi 2008/314 E., 2008/4171 K.)

Sitede teamül haline gelmiş bir şekilde balkon içlerine klima motorları konulurken, bir veya bir kaç kat malikinin binanın dış cephesine motorlarını asması açıkça çirkin bir görüntüye sebebiyet vereceğinden bu tür bir montajın kabul edilebilir olmadığı söylenebilecektir. Keza Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 19. Maddesine göre “Kat malikleri, anagayrimenkulün bakımına ve mimarı durumu ile güzelliğini ve sağlamlığını titizlikle korumaya mecburdurlar." 

Binanın dış görüntüsündeki güzelliğin bozulmasından kasıt "kişilerin kişisel zevkine hitap etmemek" değil, açıkça farklı bir görünüme sebep olmaktır. Bu tür imalatların KMK 33. maddesine göre hakimin müdahalesi talep edilerek kaldırılması mümkündür.

Unutulmamalıdır ki her bir uyuşmazlık için mahkeme hakiminin vicdani kanaati ile hukuki değerlendirmesi farklı olacaktır. Bu sebeple her bir somut olay için ayrı değerlendirme yapılması gerekmekte olup, bu hususta emsal kararlar yol gösterici olabilecektir.